EMDR Nedir?
EMDR nedir sorusunu psikologlar olarak sık sık duyuyoruz, bu sorunun cevabı; diğer adıyla göz hareketleriyle duyarsızlaştırma ve yeniden işleme, özellikle birçok sorunun altında yatan travmanın, günlük yaşamsal olaylardan kaynaklı sorunların, kaygı, anksiyete ve panik bozuklukların, yas süreci, kronik ağrı gibi bedensel sorunların tedavisinde çok sık başvurulan bir yöntemdir.
Deneyimlerimiz, beyin tarafından işlemlenir ve işlemleme ile birlikte deneyime ilişkin öğrenme mekanizması harekete geçer. Günlük yaşamımızı etkileyecek olaylarla karşılaştığımızda bu öğrenme sistemi bozulur ve yaşanan kötü deneyim doğrultusunda hareket etmeye başlarız. Bunun sonucu olarak, olumsuz düşünce, duygu ve inançlar oluşmaya başlar.
EMDR, kötü deneyimle sıkışan bedeni çözmeyi sağlayan bir psikoterapi yaklaşımıdır. EMDR ile acı verici deneyimi tekrar tekrar deneyimleyip beynin normal işlemleme sürecine dönmesi sağlanır.
EMDR, terapistle çok fazla sözel iletişime geçmeden yapılan bir terapi sürecidir. EMDR ile bireyler geçmişlerindeki acı deneyimlerine hızlı bir şekilde ulaşırlar ve daha farklı bir perspektiften bakarlar. EMDR, acı dolu deneyimin, geçmişte yaşanmış bir olay olarak algılanmasına yardımcı olur.
EMDR Terapisi
Türkçe açılımı Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma olan EMDR terapisi, ilaç veya hipnoz kullanılmadan yapılan bir psikoterapi yaklaşımıdır.
EMDR terapisine göre beyin, geçmişte yaşanılan her yeni deneyimi duygu, düşünce, imge, ses, koku gibi bilgileriyle birlikte işler ve işlevsel hale getirir. Böylelikle öğrenme gerçekleşir ve tepkilerimiz şekillenir. Zihnimiz bu deneyimleri içeren anı ağlarıyla örülüdür.
Travmatik bir yaşantı oluştuğunda zihin yaşanılan olayı işlemleyemez ve işlevsel hale getiremez. Ölüm, kaza, taciz, doğal afet gibi olayların yanında kişiyi rahatsız eden olumsuz olayların tümü travma olarak nitelendirilebilir. Günlük hayatta, aile, okul veya iş yerinde yaşanılan herhangi bir aşağılama, şiddet, ihmal veya başarısızlık gibi olumsuz olaylar travmatik yaşantı olarak değerlendirilir. Bir olayın travma olup olmadığı olayın büyüklüğü ile değil, kişinin o olayı nasıl yorumladığı ile ilgilidir.
EMDR’ye göre psikolojik sorunların temelinde zihinde işlemlenemeyen travmalar yatar. Travmalar, olumsuz duygu, düşünce ve davranışlara sebep olur. Kişinin kendisiyle ilgili olumsuz inançlarının (aptalım, yetersizim, değersizim, kendimi ifade edemem, başarısızım vb.), olumsuz somatik tepkilerin( sınav kaygısıyla karın ağrısı yaşama vb.), olumsuz duyguların(öfke, kaygı, korku vb.) temelidir.
EMDR Terapisi Nasıl Çalışır?
EMDR terapisi ile beynin her iki yarım küresi uyarılarak, geçmişte yaşanan travmatik deneyimler işlemlenir ve rahatsız etmeyecek konuma getirilir. Çift yönlü uyarımlar verilerek iki yarım küre arasındaki bağlantının güçlendirilmesi ve kişinin yaşadığı olayları daha sağlıklı bir bakış açısıyla değerlendirmesi sağlanır.
Kişinin şu anda yaşadığı semptomların giderilmesi ve gelecekte karşılaşabileceği benzer sorunlara karşı olumlu inançların geliştirilmesi (güçlüyüm, değerliyim, yeterliyim, başarılı olabilirim vb.) hedeflenir. Olumlu duygu, düşünce, imge ve beden duyumları kazanılması sağlanır.
EMDR Terapisi Hangi Durumlarda Kullanılır?
EMDR terapisi birçok psikolojik rahatsızlığın tedavisinde uygulanabilir. Depresyon, panik atak, anksiyete bozuklukları, fobiler, Obsesif Kompulsif Bozukluk, travma sonrası stres bozukluğu, sınav stresi, yeme bozuklukları, somatik bozukluklar(migren, fibromiyalji vb.) EMDR terapisinin çalışma alanlarıdır.
EMDR Terapisi Ne Kadar Sürer?
EMDR terapisi kısa süreli terapiler arasında yer almaktadır. Tedavinin ne kadar süreceği danışanın yaşadığı soruna, geçmiş yaşantılarına, baş etme becerilerine göre değişmektedir. Kısa sürede sonuç alan danışanlar olduğu gibi, günlük hayat şartları veya eşlik eden başka rahatsızlıkların olması gibi nedenlerle sürecin uzadığı da görülmektedir.
Ankara Uzman Psikolog İzem Karagöz