EMDR ve Panik Atak
EMDR, panik atak tedavisinde kullanılan bir diğer yöntemdir. EMDR’nin kanıta dayalı bir terapi yöntemi olarak, panik atakların sıklığını azaltma, gelecekteki ataklardan korkma düzeyi ve bedensel duyumlar üzerinde etki olduğu bulunmuştur (Bisson, Brayne, Ochberg, & Everly, 2007).
7 panik atak hastası bireyle yapılan bir çalışmada, Stardart EMDR protokolü uygulandı ve ilk ve en kötü panik ataklar çalışıldı. Bu atakların çalışılması sonucunda panik ataklarda önemli bir ölçüde düşüş görüldü aynı zamanda panik atak geçirmeye dair beklenti de ve bedensel uyarımlarda da kontrol grubuna göre azalma fark edildi (Goldstein, de-Beurs, Chambless, & Wilson, 2000). Feske ve Goldstein(1997), EMDR’nin beş seanstaki etkilerini karşılaştırdı ve göz harekerleri ile yapılan bu seanslardan sonra orta ile yüksek durumda bir işlevsellik sağlandığını buldular. Bununla birlikte 3 aylık takipte BDT ve EMDR de iki tedavinin de eşdeğer bir iyileşme gösterdiğini saptadılar.
EMDR terapi modelinin temeli, Adaptif Bilgi İşleme Modeli, erken çocukluk döneminde uyumsuz kodlanan deneyimlerin varlığı ve sonradan ortaya çıkan deneyimlerin yanlış algılanmasıdır (Shapiro,2001). Panik atak, zaten başlı başına travmatik bir deneyimin sonucu olabilir. Bu nedenle, EMDR, panik ataklarından tedavisinde, daha önceki olumsuz erken çocuk deneyimleri ya da erişkinlikteki travmatik deneyimlerin yeniden işlemlenmesi ve bununla birlilte semptomların ortadan kalkması, panik atak anısının yeniden algılanması, panik atağının bilinen tetikleyicileri ve gelecek şablonuyla birlikte gelecekteki deneyimlere karşı kişiyi hazırlamayı içerir.
EMDR la çalışırken olumsuz deneyimlerin yeniden inşa edilmesi ve panik atak semptomlarının nörobiyolojisine doğrudan müdahale etmek gerekebilir.
Panik atak çalışılırken travmatik olay sırasında zaman zaman farklı anı kümeleri zihne gelebilir, bu nedenle danışan zaman zaman bunlardan tetiklenip diğer seansa kadar panik atakları tetiklenebilir. Bu açıdan panik atağa özel bir protokol de geliştirildi.
Adaptif Bilgi İşleme Teorisinde, olumsuz çocukluk deneyimleri, dissosiyatif baş etme mekanizmasına başvurma olasılığını artırır ve bu mekanizmalar da bilişsel ve duygusal ayrışma ve başa çıkma mekanizmalarını zayıflatma eğilimindedir, bu da panik atakların ortaya çıkması izin zemin hazırlar. Sadece, yoğun korku, panik, güçsüzlük hissi bile travmatik deneyim için önemli bir zemindir.
EMDR terapisi, panik atak anılarını ele almak, paniği ortaya çıkaran var olan tetikleyicileri saptamak ve erken çocukluk deneyimlerini çalışabilmek açısından önemlidir (Faretta, 2013; Fernandez ve Faretta, 2007; Leeds, 2012).
EMDR’ın panik atak tedavisinde kullanılan bir yöntem olarak bilinmesine rağmen çok fazla araştırma bulgusu bulunmamaktadır.
EMDR’ın panik atağın tedavisinde kullanılabileceğine dair bazı bulgulara rastlanmaktadır. Panik ataklar beklenmedik ve ani olarak ortaya çıkacaktır bu yüzden de rahatsız edicidir ve beraberinde korku, çaresizlik gibi duygular deneyimlenir. Bundan dolayı, panik ataklar rahatsız edici yaşamsal deneyimlerden biridir. EMDR de zaten olumsuz yaşam deneyimlerinin çalışıldığı yöntemdir.(McNally& Lukacch, 1992; van Hagenaars, van Minnen, & Hoogduin, 2009).
Panik atak anındaki panik imgeleri, bireyin travmatik deneyimi tekrar eden ve rahatsız edici olarak hatırlanan, müdahale eden görüntüler ve tepkiler içeren bir biçimde acı verici bir şekilde yeniden deneyimlemesi açısından PTSD’deki travmatik anılara benzer (Van Hagenaars et al,2009). Panik atağının kendisi tehdit edici ve zorlayıcı bir deneyim olmasının yanı sıra, genellikle diğer stresli yaşam olaylarından sonra geliştiğine dair belirtiler vardır (Faravelli & Pallanti, 1989; Horesh, Amir, Kedem, Goldberger, & Kotler, 1997).
Aynı araştırma grubundaki (Feske & Goldstein, 1997; Goldstein, de Beurs, Chambless, & Wilson, 2000; Goldstein & Feske, 1994), panik bozukluğun tedavisinde EMDR Terapisi kullanımına ilişkin birçok çalışma yürüttü. EMDR ile tedavi edilen çoğu hastada panik şikayetlerinde ve beklenti kaygısında bir azalma buldular. (Goldstein & Feske, 1994).